"Türk'ün Türk'ten başka dostu yoktur" algısını kırabilen, hepimizin sempatiyle baktığımız birkaç ülke mutlaka vardır. Son yıllarda ülkemizde gelişen siyasi konjonktür gereği bu ülkelerden çoğu İslâmi kökenlere dayanır. Ancak iki ülke vardır ki; tarih boyunca ne düşman olarak algılanmıştır, ne de dinleri İslâm'dır...



Tesadüf odur ki bu iki ülke de bize kilometrelerce uzak olan bir coğrafyada, Uzakdoğu'da yer alır: Japonya ve Güney Kore...

Kore Savaşı'nda Güney Kore için, üstelik onların topraklarında savaşan ve yüzlerce şehit veren bir ülke olmamız, Kore halkı tarafından 'kan kardeşliği' statüsüne erişmemize vesile olmuştur. Peki, Japonya ile olan tarihsel bağlarımız nelerdir, nasıl bir olay vuku bulmuştur da her iki toplum da yıllardır birbirine sempati ve dostluk ile bakabilmiştir?

Yıl 1889... Osmanlı İmparatorluğu'nun zor dönemleri... Batı'nın baskısı bir yana, Kuzey'den gelişen Rus tehditleri... Ve bugün bile tartışılan bir Padişah; II. Abdülhamid...

Aynı dönemlerde, Rus tehdidini yakinen hisseden bir ülke daha var; Japonya. Ve gerek bu tehdide karşı Osmanlı'nın desteğini almak, gerekse Avrupa ülkelerinin askerî yapılarını incelemek üzere 1887 yılında İstanbul'a gelen Japon heyetine iade-i ziyaret yapılması ve aynı zamanda İmparator Meiji'ye imtiyaz nişanı gönderilmesi adına yaşlı Ertuğrul Firkateyni, II. Abdülhamid'in emriyle aylar sürecek bir yolculuk için 1889 yılında İstanbul'dan Japonya'ya doğru yola çıkar.

Sıkıntılarla da olsa yolculuk tamamlanmış ve görev yerine getirilmiştir. Ancak 600'ün üzerinde mürettebatıyla yola çıkan yorgun Firkateyn gücünü tüketmiş ve dönüş yolculuğuna başladıktan hemen sonra 16 Eylül 1890 günü, Japonya'nın Kushimoto kenti açıklarında kayalara çarparak batmıştır. Kazadan sadece 69 denizcinin kurtarılması ise yerel halkın olağanüstü çabalarıyla mümkün olur (Gerek yola çıkıldığı aşamadaki mürettebat, gerekse şehit olan gemicilerin sayısı hakkında çeşitli kaynaklarda farklı rakamlar söz konusu olup, 69 denizcinin kurtulduğu bilgisi, üzerinde en fazla uzlaşılan sayıdır).



Bu vahim kaza ve sonrasında gelişen tarihsel olaylar, bir anlamda 122 yıllık Türk - Japon dostluğunun temellerinin atılmasına vesile olmuştur. Japonlar, gazilerimizi yurtlarına geri getirmekle yetinmemiş, aynı zamanda şehitlerimiz için de bir şehitlik yaptırarak her yıl anma törenleri düzenlemişlerdir. Kazanın gerçekleştiği Kushimoto sahil şehri, kendisini "Türkiye ile Dost Şehir" ilan eder.

Ve akabinde bugüne kadar gelişen olaylar da, temelleri 122 yıl önce atılan dostluk köprüsünün daha da sağlamlaşmasına ve pekişmesine vesile olur:

İran - Irak Savaşı sırasında bölgede mahsur kalan Japon vatandaşlarını, havada uçuşan füzeler altında Türk Hava Yolları kurtarmış ve ülkelerine kadar sağ salim ulaştırmıştır.

1999 Marmara Depremi'nde Japonlar, deprem yaralarının sarılması için Türkiye'ye önemli bir miktarda hibe yardımında bulunmuşlardır. 2011 Van Depremi sırasında ise Japon Doktor Atsushi Miyazaki, Türk depremzedelere yardımcı olmak uğruna geldiği ülkemizde hayatını kaybetmiştir.

2003 yılında "Japonya'da Türkiye Yılı" ilan edilirken, 2010 yılında da "Türkiye'de Japonya Yılı" olarak kutlanır.

Ülkemizde Toyota, Sompo Japan Sigorta, Takeda, Japan Tobacco gibi pek çok Japon devi faaliyet göstermekte ve Türk insanının istihdamlarına katkıda bulunmaktadır.

Barış Manço ve Hadise Japonya'da konserler vererek, Ayumi Takano Türkiye'de oyunculuk yaparak bir nevi iki ülke arasında kültür elçiliği yapmışlardır.

İlhan Mansız ve Alpay Özalan Japonya'da, Junichi İnamoto ise Türkiye'de futbol oynarken, voleybolcumuz Yeliz Başa Japonya'ya, Saori Kimura ve Maiko Kano da Türkiye'ye transfer olmuşlardır.

Her yıl yüzlerce Japon turist, bilhassa Kapadokya, Pamukkale ve Efes gibi tarihi zenginliklerimizi görmek üzere topraklarımıza akın eder.



1889 yılında yola çıkarken belki de vesile olacakları ulvi görevin farkında bile olmayan o 600'ün üzerindeki mürettebatımız ve şehitlik mertebesine erişen 69 denizcimiz, bugün 122 yıllık sarsılmaz bir dostluğun baş aktörleri oldular.

Bu dostluğun başlamasına vesile olan tüm şehitlerimizin ve tüm Ertuğrul Firkateyni mürettebatının ruhları şad olsun. Kendilerini her 16 Eylül günü saygıyla ve minnetle anmaya devam edeceğiz.

Sevgi ve saygılarımla.

Umut Gemici